Τα συναισθήματα και οι ανάγκες του θύματος.
Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει να λένε κάποιοι “γιατί δεν φεύγει το θύμα που κακοποιείται παρά μένει και ανέχεται τη βία;”, όποια μορφή και αν έχει, είτε σωματική, είτε λεκτική, είτε ψυχολογική;
Ο γνωστός συγγραφέας Αύγουστος Κορτώ «απαντά» σε αυτό το ερώτημα με τον πιο εύστοχο παραλληλισμό βοηθώντας να καταλάβουμε πως σκέφτεται το θύμα και τι έχει πραγματικά ανάγκη.
«Πώς γίνεται να υπομένεις τον πόνο από κάποιον που οφείλει να σ’ αγαπά;
Επιτρέψτε μου να μοιραστώ μιαν ιστορία, κι ας αφορά ζώο. Στον μυχό του κορμιού και της ψυχής, κι ο άνθρωπος ζώο είναι – φοβισμένο ή άγριο.
Ο Τζέρι (σ.σ. ο σκύλος του) έχει μια σπαραξικάρδια συνήθεια: αν, όπως αράζουμε στον καναπέ, τύχει να του πατήσω κατά λάθος το ποδαράκι ή την ουρά, πετιέται μ’ ένα σκούξιμο και μου κάνει επίθεση αγάπης – επί ένα λεπτό με κατακλύζει με εκδηλώσεις λατρείας, γιατί νομίζει ο δόλιος πως ο στιγμιαίος πόνος ήταν εσκεμμένος, πως τον τιμώρησα για κάτι που δεν συνειδητοποίησε ότι έκανε. Νιώθει απελπιστική ενοχή για το άγνωστο παράπτωμα, και θέλει με κάθε τρόπο να πειστεί πως εξακολουθώ να τον αγαπώ.
Έτσι μεταμορφώνεται κι ο άνθρωπος σε θύμα, όταν ο θύτης είναι κάποιος απ’ τον οποίο περιμένει αγάπη και στοργή. Όχι μόνο δέχεται τον πόνο, αλλά τον ενσωματώνει ενοχικά: κάτι κακό θα έκανα για να με πονέσει ο άνθρωπός μου.
Γι’ αυτό, οι ξερές προτροπές τύπου “Σήκω φύγε, τι κάθεσαι και τις τρως;” είναι τόσο ξένες με τον ψυχισμό του κακοποιημένου ανθρώπου. Για να συντρέξουμε το θύμα, πρέπει πρώτα να καταλάβουμε ότι, σαν φοβισμένο, απελπισμένο ζώο, πιστεύει συχνά πως η αγάπη κι η αφοσίωσή του θα ξορκίσουν την επόμενη εκδήλωση βίας.
Ο πόνος μας αλλάζει, παραμορφώνει την ψυχή μας, και μας κάνει, αν όχι ίδιους, όμοιους. Κι από κει ξεκινά η βοήθεια, η αλληλεγγύη, ο δρόμος για τη λύτρωση», το μήνυμά του.